“Hooking” kelime anlamı olarak “kanca takmak” demektir. Psikolojik açıdan ilişkilerde bu kavram, manipülatif bir bağlanma döngüsünü ifade eder. Bu süreçte kişi, karşı tarafı ilişkiye bağlamak amacıyla manipülatif davranışlarda bulunur. Başlangıçta sizi mutlu eden, özel hissettiren davranışlar sergiler; ardından bu ilgiyi aniden keser. Bu durum, kişide “daha iyisi olacak” düşüncesini tetikler ve birey, ilişkiyi sürdürmek için daha fazla çaba göstermeye başlar.

İlk aşamada yüceltilen kişi, bir süre sonra ilgisiz tavırlarla karşılaşır. İşte bu duygusal iniş çıkışlara dayalı bağlanma biçimine “hooking etkisi” denir. Bu döngü genellikle narsistik özellikler gösteren bireylerde görülür. Narsist kişilerde çoğu zaman “değersizim” inancı derinde yer alır. İlişkiye girdiklerinde, karşı tarafı manipülatif davranışlarla yüceltirler; bu sayede kendilerini de değerli ve güçlü hissederler. Ancak bu durum normalleştiğinde, yani “yüceltilme” etkisi azaldığında, ilişki bağını keser ve karşı tarafa yeniden değersizlik hissi yaşatırlar. Böylece ilişkiyi tekrar başlatma, ilgiyi yeniden kazanma ve gücü elinde tutma fırsatı doğar.

Aslında narsist birey, bu davranışları çoğu zaman karşı tarafı bilinçli olarak manipüle etmek için değil, kendi içindeki değersizlik duygusuyla başa çıkmak için yapar.

Hooking döngüsü genellikle şu şekilde ilerler:

Yüceltme: Kişi sizi özel, benzersiz ve değerli hissettirir.

Değer düşürme: Gösterdiği ilgiyi azaltır, eleştiriler başlar ve kafa karışıklığı yaratır.

Hooking: Farklı yollarla (mesaj, hediye, duygusal çağrı vb.) partnerini yeniden ilişkiye çeker.

Geri çekilme: İlişki tekrar soğur ve döngü başa sarar.

Günlük hayattan bir örnekle:

Bir çift ilişkiye başladığında taraflardan biri “Birbirimiz için yaratılmışız”, “Beni senden başka kimse anlayamaz” gibi cümlelerle partnerini yüceltir. Bir süre sonra ilgi azalır, eleştiriler başlar ve ilişki sona erer. Kişi tam iyileşmeye, unutmaya başladığında ise karşı taraf bir mesaj gönderir, bir hediye yollar ya da mağdur rolüyle yeniden iletişime geçer. Böylece ilişki yeniden başlar ve döngü tekrar eder.

Bu tür bağlar, özellikle toksik ilişkilerde ayrılığı ve kopmayı zorlaştırır. Çünkü kişi, duygusal manipülasyonla beslenen bu döngüye tekrar tekrar çekilir.

Yazan: Stajyer Psikolog Sedef Poyraz